Ortaokul kademesindeki öğrencilerin tüketim davranışlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırma bilinçli tüketimin önemine vurgu yapmak, ergenlik dönemindeki öğrencilerin tüketim sürecinde ne ölçüde bilinçli olduklarını ortaya çıkarmak ve cinsiyet, yerleşim yeri, sınıf düzeyi, anne eğitim düzeyi ve baba eğitim düzeyi değişkenlerine göre bu bilinçlilik düzeyinin değişip değişmediğini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu araştırma için 2010 yılında Halil İbrahim SAĞLAM tarafından geliştirilen bilinçli tüketicilik düzeyi ölçeği kullanılmıştır. Bu amaçla üç alt boyuttan oluşan 19 maddelik bir ölçek geliştirilmiştir. Ölçeğin alt boyutları ''tüketici sorumluluğu'', ''kalite bilinci'' ve ''bütçe fiyat bilinci'' dir. Ölçek 2013-2014 eğitim öğretim yılında 5.6.7. ve 8. sınıfta Niğde ilinde öğrenim gören 242 kız, 249 erkek; toplam 491 öğrenciye uygulanmıştır. Ölçek uygulanmadan önce Niğde İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nden izin alınmıştır. Verilerin analizi SPSS paket programıyla yapılmıştır. Bilinçli tüketim düzeyi ölçeği sonuçlarına bakıldığında bütün değişkenler açısından anlamlı farklar bulunmuştur. Kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre tüketim sürecinde daha bilinçli hareket ettikleri, ilde yaşayan öğrencilerin diğer yerleşim birimlerinde yaşayan öğrencilere göre tüketim sürecine daha bilinçli katıldıkları, 5.sınıfa devam eden öğrencilerin diğer eğitim kademelerindeki öğrencilere göre daha bilinçli, annesi ve babası üniversite mezunu olan öğrencilerin tüketim sürecinde daha bilinçli oldukları görülmektedir. Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı .72 bulunmuştur. Elde edilen bulgular literatür ışığında tartışılmış ve yeni araştırmalar için önerilere yer verilmiştir.

his study focuses on underlining the importance of conscious consumption, revealing the degree of consciousness on the part of adolescent students in the consumption process and understanding whether their degree of consciousness varies depending on variables such as gender, location, education level and parent’ level of education. Scale of Conscious Consumerism Level developed by Sağlam was used for this study. To this aim, a scale of 19 criteria consisting of three sub-dimensions was developed. The sub-dimensions of the scale are “consumer responsibility”, “quality consciousness” and “budget price consciousness”. The scale was applied to a total of 491 students, 242 females and 249 males, in 5th, 6th, 7th and 8th grades. The scale was also approved by Niğde Provincial Directorate of National Education. The data were analyzed via SPSS package programs. Significant differences were found in terms of all variables when the scale of conscious consumption level was analyzed. The results suggest that female students are more conscious than male students, that students living in a small town are more conscious than those living in provinces, that students in the 5th grade are more conscious than those in other grades and that students whose parents are university graduates are more conscious than those whose parents are not. Cronbach’s Alpha reliability coefficient was .72. Findings were discussed within the framework of the existing literature and research topics were proposed for further studies